شیر برنجی brass valve یکی از پرمصرف ترین و مرسوم ترین و همچنین رایج ترین اقلام مورد استفاده در موتور خانه ها می باشد از وظایف مهم و اصلی شیر برنجی قطع و وصل جریان و همچنین تنظیم جریان می باشد. لازم به ذکر است شیرآلات با توجه به جنس بدنه و همچنین نوع اتصال و کاربردهای آنها به دسته های متفاوت و گوناگون طبقه بندی می شوند.لازم به ذکر است شیرآلات صنعتی با توجه به آلیاژ ساخت و همچنین مواد به کار رفته در هنگام ساخت آنها به موارد زیر تقسیم می شوند.
شیرآلات چدنی
شیرآلات برنجی
شیرآلات فولادی
شیرآلات استنلس استیل
به طور کلی میتوان گفت بیشترین استفاده از سیستم های پایینگ موتورخانه ها مجتمع و ساختمان ها تماماً به شیرآلات برنجی و چدنی اختصاص پیدا می‌کند و همچنین شیرالات فولادی و استیل مصارف صنعتی و یا دارویی دارند برای مثال در صنعت نفت و گاز و یا پتروشیمی اکثر از شیرآلات فولادی و یا در صنایع بهداشتی و داروسازی عموماً از شیرآلات استیل بهره می برند.
انواع شیرآلات برنجی چیست؟
شیرآلات برنجی یکی از پرمصرف ترین شیرآلات صنعتی در سیستم های موتورخانه میباشد و اتصالات شیرآلات برنجی به شکل دنده ای می باشد و اغلب شیرهای برنجی به صورت تو پیج رزرو می شوند طبق استاندارد دنده های شیر برنجی به صورتnpt می باشد لازم به ذکر است با استفاده درست و بجا از شیرآلات برنجی میتوان طول عمر سیستم پایینگ و موتورخانه را بسیار بالا برد.
شیر دروازه ای
به طور کلی شیر های گیت و یا دروازه ای برنجی جزء مرسوم ترین شیرآلات در کاربردهای لوله کشی میباشند لذا شیرهای دروازه‌ای با بالا بردن و یا پایین آوردن یک دروازه داخلی و همچنین با بهره گیری از دسته یا دستگیر های که در قسمت بالای شیر تعبیه شده است می توانند جریان آب رو کنترل نمایند. لازم است دقت کنید شیرهای دروازه ای را به هیچ عنوان نباید برای کنترل حجم جریان استفاده کنید زیرا استفاده از شیرهای دروازه ای برای تنظیم جریان آب می تواند به این شیر ها آسیب جدی برساند و از آنجا که قطعات فلزی داخلی ممکن است دچار خوردگی شود بایستی که شیر در بزهای در یکی از موقعیت های باز یا بسته قرار بگیرد.
شیر یکطرفه دریچه ای
برای جلوگیری از برگشت سیال از شیر یکطرفه دریچه ای برنجی استفاده می کنند. لازم به ذکر است استفاده از این شیر ها جهت جلوگیری از برگشت سیال بسیار مهم و حیاتی و حائز اهمیت است چرا که این موضوع می‌تواند موجب ایجاد مشکل در یک سیستم گردد. لذا این شیرها را در مواردی مانند چاه ها که آب را به تراز ارتفاع بالاتری منتقل می کنند و زمانی که پمپ استارت نکرده است از برگشت آب به پایین جلوگیری می نماید چرا که مهمترین و رایج ترین خطر در این موارد معکوس کار کردن پمپ و در نهایت سوختن آن می باشد.
شیر کروی
شیر کروی از نمونه های از شیرهای صنعتی برنجی می باشد که در ساختار این گونه شیر ها از یک دیسک که به شکل مخروط ناقص یا نیمکره است استفاده می کنند و وظیفه اصلی آن کنترل جریان سیال می باشد .این شیرها دارای کیفیت ساخت خوبی می باشند زیرا بایستی از جریان اضافی سیال جلوگیری به عمل بیاورند به عبارت دیگر جریان سیال را کنترل نمایند.
شیر پروانه ای
شیر پروانه ای در حقیقت یک نوع شیر دوار چرخشی می باشد که جهت توقف و یا تنظیم و همچنین راه اندازی جریان مورد استفاده قرار می گیرد لازم به ذکر است شیر پروانه ای یک نوع از شیر هایی میباشد که به سرعت باز و بسته می شود و چرخش ۹۰ درجه از دسته می تواند به طور کامل دریچه را باز یا بسته نماید و به عبارتی به دلیل سرعت در باز و بسته کردن شیر از از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
شیر کاهش فشار
به طور کلی میتوان گفت شیر کاهش فشار یا همان شیر فشار شکن وظیفه کم کردن فشار سیال عبوری را دارد و همچنین جهت ثابت نگه داشتن فشار در خروجی شیر مورد استفاده قرار می گیرد در نتیجه این کار فشار خروجی سیال از فشار ورودی آن کمتر میشود از شیرهای فشار شکن یا شیر های کاهش فشار برای کاهش جریان آب ورودی به شبکه استفاده می کنند.
شیر اطمینان
وظیفه اصلی شیرهای اطمینان برنجی این است که با عبور دادن سیال تحت فشار از یک مسیر دیگر و یا یک مسیر جانبی فشار موجود در سیستم را آزاد کنند لذا این شیرها طوری طراحی شده اند که در یک فشار از قبل تعیین شده شروع به کار می کنند و از مخزن های تحت فشار و همچنین سایر تجهیزات که در معرض فشار هستند محافظت می نمایند.
شیر یکطرفه
به شیرهای بازدارنده از جریان برگشتی به اصطلاح شیر چک ولو برنجی و یا شیر یکطرفه می گویند که وظیفه آن جهت جلوگیری از برگشت جریان سیال می باشد و به صورت ولو یک طرفه کار می کند به عبارت دیگر می توان گفت سیال به طور معمول فقط اجازه حرکت به یک طرف و یا یک سمت را دارد. از موارد قابل استفاده از شیر یکطرفه در ساختمان ها می باشد که برای مثال در ورودی آب به طرف ساختمان از این شیر استفاده می کنند.
شیرآلات برنجی ایرانی
به طور کلی اکثر شیرآلات برنجی از ترکیب مس و روی تولید می شوند. فلز برنج در دسته فلزات نرم دسته بندی می شود که در بعضی اوقات با عناصر دیگر در ساخت استفاده خواهند شد. لازم به ذکر است که شیرالات برنجی نسبت به شیر های پلاستیکی از مقاومت بسیار مناسب تری برخوردار هستند و بیشتر در سیستم های انتقال آب و نفت و همچنین روغن از آنها استفاده می کنند.
مزایای شیرآلات برنجی
شیرآلات برنجی دارای مزیت های زیادی می باشند از جمله این مزیتها می توان به مقاومت و محکم بودن در برابر ضربات اشاره کرد همچنین دارای طول عمر و دوام بالا هستند. مقاومت در برابر آب های سخت نیز از مزایای دیگر شیرهای برنجی است. همچنین شیر ها دارای کیفیت بالایی هستند و همچنین کیفیت آب را به دلیل عدم ترکیب شدن آن با سرب به خوبی نگه میدارند.